Zamieszczam obiecywane wyjaśnienie użytych we wcześniejszych notkach dziwnie brzmiących słów, oznaczających jeszcze dziwniejsze pojęcia. ;)
Socjoniczną teorię najprościej podzielić na trzy nakładające się na siebie i w pewien sposób wynikające z siebie płaszczyzny. Pierwsza zapoznaje z teorią na temat natury samych informacji, ich właściwości, podziału - traktuje o tzw. elementach informacyjnych. Kolejny krok to opisanie tego, jak elementy te są wykorzystywane przez ludzi, poszczególne jednostki: pobierane, przetwarzane i przekazywane - mówimy tu więc o informacyjnym metabolizmie. Ostatnim etapem jest poziom intertypowych relacji.
Posłużę się prostą ilustracją do zobrazowania tego (właściwie odwrotna kolejność byłaby równie uzasadniona, ale użyję akurat tego grafu):
Poniżej próba wyjaśnienia, co należy do każdego z tych zbiorów (są pojęcia, które tak naprawdę powinny znaleźć się na granicy dwóch z nich, ale dla porządku przypiszę każde wyłącznie do jednego "pola").
Socjoniczną teorię najprościej podzielić na trzy nakładające się na siebie i w pewien sposób wynikające z siebie płaszczyzny. Pierwsza zapoznaje z teorią na temat natury samych informacji, ich właściwości, podziału - traktuje o tzw. elementach informacyjnych. Kolejny krok to opisanie tego, jak elementy te są wykorzystywane przez ludzi, poszczególne jednostki: pobierane, przetwarzane i przekazywane - mówimy tu więc o informacyjnym metabolizmie. Ostatnim etapem jest poziom intertypowych relacji.
Posłużę się prostą ilustracją do zobrazowania tego (właściwie odwrotna kolejność byłaby równie uzasadniona, ale użyję akurat tego grafu):
Poniżej próba wyjaśnienia, co należy do każdego z tych zbiorów (są pojęcia, które tak naprawdę powinny znaleźć się na granicy dwóch z nich, ale dla porządku przypiszę każde wyłącznie do jednego "pola").
Poziom informacji
- informacja (łac. informatio – przedstawienie, wizerunek; informare – kształtować, przedstawiać, urabiać) - zbiór danych na temat właściwości czegoś, wychwytywalny kszałt czegoś, (na) którym można operować
- aspekt informacyjny - w socjonice: część (informacji o) rzeczywistości (bądź naszej wizji rzeczywistości) dająca się wydzielić przy użyciu trzech dychotomicznych kategorii (aspekty dynamiczne lub statyczne, domniemane lub ewidentne, obiektowe lub relacyjne)
Wyróżniamy 8 aspektów informacyjnych oznaczanych symbolami: Ti, Te, Fi, Fe, Si, Se, Ni, Ne. Na przykład pod Ne rozumiemy domniemaną statykę obiektów a Si to ewidentna dynamika relacji. Dychotomie aspektów i one same zostaną dokładniej opisane w innej notce. - element informacyjny (łac. elementum - brzmienie litery, głoska /rozumiane jako coś małego do tego stopnia, że niepodzielnego/) - najmniejsza porcja, warstwa informacji dająca się wydzielić na podstawie określonych kryteriów - analogicznych jak w przypadku aspektów informacyjnych (używamy też tych samych oznaczeń i nazw), pełniąca określoną funkcję w psychice
Poziom socjotypów
- metabolizm informacyjny (gr. metabole - przemiana, łac. informo /chciałam zauważyć możliwość podziału na in- + -formo / - kształtuję, urabiam /nadaję formę? kładam do ("in") formy?/ ) - jedno z podstawowych pojęć w socjonice - mówiące o sposobie, w jaki człowiek odbiera, przetwarza i przekazuje informacje; przemiana form świata
- socjotyp (łac. socius - towarzysz, gr. typos - ślad, odcisk, wzorzec) - typ metabolizmu informacyjnego (bądź energoinformacyjnego), wzorzec umysłowego przetwarzania i wymiany informacji z otoczeniem, typ społeczny
- funkcja (łac. fungor - pełnię zadanie, wykonuję obowiązek, wykonuję zadanie) - zadanie jakie spełnia dany element informacyjny w metabolizmie informacyjnym danego socjotypu; wszystkie funkcje tworzą model psychiki opisywany modelem A
- model A - modelowe przedstawienie ludzkiej psychiki podzielone na cztery bloki (blok ego czyli ja, jaźni, blok super-ego czyli nad-ja, nadjaźni, blok super-id czyli nad-to/nad-ono/nad-coś i blok id czyli to/ono/coś) po dwie funkcje psychiczne w każdym z nich (pierwsze dwa bloki tworzą tzw. krąg mentalny /umysłowy/, kolejne dwa witalny /życiowy, żywotnościowy/ )
- blok - 1/4 modelu A złożona z dwóch kolejnych, dopełniających się, powiązanych bezpośrednio ze sobą funkcji
- ekstratyk(łac. ekstra - na zewnątrz, poza, nadto, cząstka -tyk oznacza tu nosiciela cechy) - osoba, której metabolizm informacyjny opiera się na elemencie Xe - odpowiadającym za percepcję/analizę obiektów, socjotyp pasujący do schematu EXXp bądź EXXj
- introtyk (łac. intro - wewnątrz, w środku) - osoba, której metabolizm informacyjny opiera się na elemencie Xi -odpowiadającym za percepcję/analizę relacji, socjotyp pasujący do schematu IXXp bądź IXXj
- racjonał - osoba, której metabolizm informacyjny opiera się na tzw. elemencie racjonalnym, a więc Tx bądź Fx
- irracjonał - osoba, której metabolizm informacyjny opiera się na elemencie irracjonalnym, a więc Sx bądź Nx
- temperament - stała właściwość psychiki rozumiana inaczej niż w klasycznej dziś psychologii; socjoniczny temperament zależy od charakterystyki elementu informacyjnego w pierwszej funkcji (jest w istocie kombinacją racjonalności/irracjonalności i introtyczności/ekstratyczności - na przykład irracjonał i ekstratyk w jednym to człowiek o temperamencie EP) temperamentów, podobnie jak klubów i kwadr, jest 4
Poziom relacji
- relacje - wzorzec potencjalnych interakcji między osobami poszczególnych typów oparty na metabolizmie informacyjnym
- kwadra - jedna z czterech grup typów wyróżniana na podstawie wspólnoty cenionych elementów/aspektów informacyjnych (wszystkie typy z jednej kwadry mają te same cztery elementy w blokach ego i super-id)
- klub - grupa typów o tym samym zestawie elementów w blokach ego i id (a więc wspólnych elementach w silnych funkcjach), wyróżniamy 4 kluby