Teoria socjoniki dzieli ludzi na 16 typów informacyjnego metabolizmu, które nazywa socjotypami. Typy te różnią się sposobem, w jaki operują informacją, a co za tym idzie i tym, jak działają w społeczności (stąd też socjo-typ, a więc typ socjalny, społeczny).
Typy biorą swoje nazwy od najsilniejszych świadomych funkcji psychiki, to jest tego, co w socjonice nazywamy blokiem ego (ja, jaźni). Mówimy na przykład o sensoryko-etycznym introtyku czy logiko-intuicyjnym ekstratyku. Jednak używanie cały czas takich nazw byłoby niepraktyczne i raczej uciążliwe, dlatego powszechnie używa się literowych skrótów (a czasem też, głównie za naszą wschodnią granicą, nazw wziętych od postaci historycznych czy bohaterów literackich, bądź po prostu kojarzących się z funkcją danego socjotypu w społeczności - nazwy te, które nie są niezbędne do zrozumienia socjoniki, podam później, żeby uniknąć wrzucania nadmiaru materiału). Poniżej lista socjotypów:
Typy biorą swoje nazwy od najsilniejszych świadomych funkcji psychiki, to jest tego, co w socjonice nazywamy blokiem ego (ja, jaźni). Mówimy na przykład o sensoryko-etycznym introtyku czy logiko-intuicyjnym ekstratyku. Jednak używanie cały czas takich nazw byłoby niepraktyczne i raczej uciążliwe, dlatego powszechnie używa się literowych skrótów (a czasem też, głównie za naszą wschodnią granicą, nazw wziętych od postaci historycznych czy bohaterów literackich, bądź po prostu kojarzących się z funkcją danego socjotypu w społeczności - nazwy te, które nie są niezbędne do zrozumienia socjoniki, podam później, żeby uniknąć wrzucania nadmiaru materiału). Poniżej lista socjotypów:
- LII/INTj - logiko-intuicyjny introtyk
- LSI/ISTj - logiko-sensoryczny introtyk
- ILE/ENTp - intuicyjno-logiczny ekstratyk
- SLE/ESTp - sensoryko-logiczny ekstratyk
- SEI/ISFp - sensoryk0-etyczny introtyk
- IEI/INFp - intuicyjno-etyczny introtyk
- ESE/ESFj - etyko-sensoryczny ekstratyk
- EIE/ENFj - etyko-intuicyjny ekstratyk
- ILI/INTp - intuicyjno-logiczny introtyk
- SLI/ISTp - sensoryko-logiczny introtyk
- SEE/ESFp - sensoryko-etyczny ekstratyk
- IEE/ENFp - intuicyjno-etyczny ekstratyk
- EII/INFj - etyko-intuicyjny introtyk
- ESI/ISFj - etyko-sensoryczny introtyk
- LSE/ESTj - logiko-sensoryczny ekstratyk
- LIE/ENTj - logiko-intuicyjny ekstratyk
Jak łatwo zauważyć, nazwy trzyliterowe tworzy się po prostu zapisując pierwsze litery każdego z członów pełnej nazwy.
W przypadku zapisu czteroliterowego sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana. Pierwsza litera informuje nas, czy mamy do czynienia z ekstratykiem czy introtykiem (wyjaśnienie tych pojęć postaram się zawrzeć w kolejnym artykule). Następnie należy sprawdzić, czy na końcu jest p czy j. Jeśli mamy p, czytamy dwie środkowe litery od lewej do prawej (pamiętając, że oznaczenia T i F to odpowiednio logika i etyka, pierwsze litery angielskich thinking i feeling). Jeśli ostatnie jest j, to czytamy je od końca.
Zapis ten może wydawać się trudny, często jest też mylony z zapisem z wielką literą na końcu (np. ESTJ) charakterystycznym dla typologii zwanej MBTI. Jednak należy zauważyć, że z tego typu oznaczenia można łatwo odczytać pewne grupy, do których przypisany jest dany socjotyp. Są to:
W przypadku zapisu czteroliterowego sytuacja jest trochę bardziej skomplikowana. Pierwsza litera informuje nas, czy mamy do czynienia z ekstratykiem czy introtykiem (wyjaśnienie tych pojęć postaram się zawrzeć w kolejnym artykule). Następnie należy sprawdzić, czy na końcu jest p czy j. Jeśli mamy p, czytamy dwie środkowe litery od lewej do prawej (pamiętając, że oznaczenia T i F to odpowiednio logika i etyka, pierwsze litery angielskich thinking i feeling). Jeśli ostatnie jest j, to czytamy je od końca.
Zapis ten może wydawać się trudny, często jest też mylony z zapisem z wielką literą na końcu (np. ESTJ) charakterystycznym dla typologii zwanej MBTI. Jednak należy zauważyć, że z tego typu oznaczenia można łatwo odczytać pewne grupy, do których przypisany jest dany socjotyp. Są to:
- wspomniani już intro- i ekstratycy, a więc IXXx i EXXx,
- racjonałowie i irracjonałowie - XXXj i XXXp,
- 4 temperamenty socjoniczne - IP (typy IXXp), IJ (IXXj), EP (EXXp) i EJ (EXXj),
- 4 kluby (nazywane też postawami zawodowymi) - NF (XNFx), SF (XSFx), ST (XSTx) i NT (XNTx)
Do tych grup należy dodać jeszcze jeden, bardzo ważny, choć niemożliwy do odczytania bezpośrednio z jakichkolwiek oznaczeń, podział. Jest to podział na tzw. kwadry - grupy 4 socjotypów, dla których te same części informacji są ważne. Kwadr, podobnie jak temperamentów i klubów, wyróżniamy cztery. Kwadry to:
- alfa: SEI, ILE, ESE i LII,
- beta: IEI, SLE, EIE i LSI,
- gamma: ILI, SEE, LIE i ESI,
- delta: SLI, IEE, LSE i EII.
Niektóre pojęcia użyte w powyższej notce, typu racjonał, ekstratyk, kwadra czy temperament mogą być dla czytelnika niezrozumiałe bądź automatycznie kojarzyć z pewnymi definicjami psychologicznymi czy filozoficznymi, z którymi to nie zawsze znaczeniowo się pokrywają. Dlatego też dziękując wszystkim, którzy przebrnęli przez cały ten nudny wywód, zachęcam do z zapoznania się z próbą stworzenia mini-kompendium socjonicznych pojęć w kolejnej notce.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz